Voor veel Amerikanen belichaamt Trump de belofte om het land terug te geven aan ‘de gewone burger’. Zijn retoriek tegen globalisme, zijn ‘America First’-beleid en zijn belofte om banen terug te halen naar de VS spreken vooral de werkende klasse en conservatieven aan. Hij presenteert zichzelf als een onconventionele leider die niet bang is om politieke correctheid en de media uit te dagen, wat hem populair maakt bij mensen die zich verraden voelen door de traditionele politiek.
Daarnaast heeft Trump zich neergezet als een sterke nationalist die opkomt voor Amerikaanse waarden. Zijn harde standpunten op het gebied van immigratie, zoals het bouwen van een muur aan de grens met Mexico, zijn geliefd bij kiezers die vrezen voor werkgelegenheid en culturele verandering. Zijn benoemingen van conservatieve rechters hebben ervoor gezorgd dat hij brede steun geniet onder christelijke en pro-life groepen.
Een andere reden waarom hij zo veel aanhangers heeft, is zijn imago als succesvolle zakenman. Velen geloven dat zijn zakelijke inzicht de Amerikaanse economie ten goede heeft gedaan, vooral vanwege de belastingverlagingen en de deregulering die hij doorvoerde tijdens zijn presidentschap. In conservatieve kringen wordt hij vaak gezien als de eerste leider in lange tijd die écht de strijd is aangegaan met de ‘deep state’, een vermeend schaduwmachtsnetwerk binnen de Amerikaanse overheid.
Zijn tegenstanders schilderen Trump af als een gevaar voor de democratie. Ze wijzen op zijn aanvallen op de pers, zijn pogingen om verkiezingsuitslagen te ondermijnen en zijn nauwe banden met extreemrechtse groeperingen. Vooral de bestorming van het Capitool op 6 januari 2021 wordt door velen gezien als het dieptepunt van zijn presidentschap en een directe aanval op de Amerikaanse instituties.
Daarnaast bekritiseren progressieven hem vanwege zijn milieubeleid, zijn harde immigratiebeleid en zijn gebrek aan diplomatieke subtiliteit. Zijn vijandige houding ten opzichte van internationale verdragen, zoals het klimaatakkoord van Parijs en de NAVO, heeft de relatie met bondgenoten onder druk gezet.
Voor veel Amerikanen staat Trump symbool voor een terugkeer naar een verdeelde maatschappij, waarin raciale spanningen, inkomensongelijkheid en sociale polarisatie toenemen. Zijn vaak botte en confronterende stijl wordt door tegenstanders gezien als gevaarlijk en destructief, en velen vrezen dat zijn retoriek de democratische normen en waarden uitholt.
Trump heeft tijdens zijn presidentschap een opmerkelijk ambivalente houding tegenover Rusland en Poetin laten zien. Terwijl de Amerikaanse politiek traditioneel kritisch staat tegenover Moskou, prees Trump Poetin meermaals als een sterke en slimme leider. Hij betwijfelde openlijk de conclusies van Amerikaanse inlichtingendiensten over Russische inmenging in de verkiezingen van 2016 en zocht herhaaldelijk toenadering tot het Kremlin.
Zijn soft power-aanpak jegens Rusland leidde tot speculaties over mogelijke verborgen agenda’s. Sommigen beweren dat hij Poetin als een bondgenoot zag in de strijd tegen globalisme en liberalisme. Anderen denken dat zijn bewondering voor sterke leiders hem blind maakte voor de geopolitieke dreiging die Rusland vormt.
Toch heeft Trump ook harde sancties tegen Rusland doorgevoerd en militaire steun verleend aan Oekraïne, waardoor zijn beleid minder eenduidig is dan vaak wordt gedacht. Wat echter duidelijk blijft, is dat hij afwijkt van de traditionele Amerikaanse lijn en dat zijn aanpak van Rusland hem zowel lof als kritiek heeft opgeleverd.
Donald Trump is zonder twijfel een van de meest polariserende figuren in de moderne Amerikaanse politiek. Voor zijn aanhangers is hij een visionair die het establishment heeft uitgedaagd en de Amerikaanse identiteit heeft verdedigd. Voor zijn tegenstanders is hij een populist die de democratische fundamenten van het land ondermijnt. Zijn houding tegenover Rusland en Poetin laat zien dat hij niet bang is om conventies te breken, wat zowel bewondering als argwaan oproept.
Of hij een held of een gevaar is, blijft afhankelijk van het perspectief. Eén ding is zeker: zijn invloed op de VS en de wereld zal nog lang voelbaar blijven.