Poetin ziet Oekraïne als een natuurlijk onderdeel van de ‘Russische wereld’ en verwijst vaak naar de gezamenlijke geschiedenis die teruggaat tot de middeleeuwse Kievan Rus. In zijn ogen is de Oekraïense nationale identiteit grotendeels een door het Westen gecreëerde constructie die bedoeld is om Rusland te verzwakken. Door de eeuwen heen was Oekraïne nauw verbonden met Rusland, en Poetin beschouwt de toenemende westerse invloed in het land als een bedreiging voor deze historische eenheid.
Een van de belangrijkste drijfveren achter de invasie is de angst voor de voortdurende uitbreiding van de NAVO richting het oosten. Sinds de val van de Sovjet-Unie zijn veel voormalige Oostbloklanden toegetreden tot het militaire bondgenootschap, iets wat Rusland als een directe bedreiging ziet. Oekraïne had openlijk de wens uitgesproken om NAVO-lid te worden, en voor Poetin betekende dit een rode lijn. Hij beschouwde een pro-westers Oekraïne niet alleen als een verlies van invloed, maar ook als een veiligheidsrisico, aangezien het land direct aan de Russische grens ligt.
Daarnaast speelt de geopolitieke invloed in de regio een grote rol. Rusland beschouwt Oekraïne als een strategische bufferstaat tussen zichzelf en het Westen. Sinds de Euromaidan-revolutie in 2014, waarbij de pro-Russische president Viktor Janoekovitsj werd afgezet, heeft Oekraïne zich steeds meer richting Europa en de Verenigde Staten bewogen. Poetin zag dit als een teken dat het Westen actief probeerde de Russische invloed in de regio te ondermijnen en wilde voorkomen dat Oekraïne definitief uit de Russische invloedssfeer zou verdwijnen.
Bovendien zijn er economische en strategische belangen die de Russische leiders niet konden negeren. Oekraïne beschikt over belangrijke hulpbronnen en heeft een strategische toegang tot de Zwarte Zee. De Krim, die Rusland in 2014 annexeerde, herbergt een van de belangrijkste marinebases van Rusland in Sebastopol. Oekraïne speelt ook een cruciale rol in de doorvoer van Russisch gas naar Europa. Door controle over het land te krijgen, kan Rusland zijn energiepolitiek blijven gebruiken als geopolitiek wapen.
Naast geopolitieke en strategische belangen is er ook een binnenlands politiek motief. Poetin heeft de oorlog gebruikt om zijn positie in Rusland te versterken. Door de invasie te presenteren als een noodzakelijke strijd tegen westerse inmenging en een vermeende dreiging van het nazisme in Oekraïne, creëerde hij een vijandbeeld waarmee hij de Russische bevolking kon mobiliseren. Dit diende tevens om de aandacht af te leiden van interne problemen, zoals economische stagnatie, corruptie en de groeiende ontevredenheid onder de bevolking.
De invasie van Oekraïne is daarmee het resultaat van een combinatie van historische claims, geopolitieke angsten en strategische berekeningen. Poetin wil de invloed van Rusland in de regio herstellen, de NAVO op afstand houden en zijn eigen machtspositie consolideren. Wat aanvankelijk werd gepresenteerd als een snelle militaire operatie, is uiteindelijk uitgegroeid tot een langdurig conflict met verstrekkende gevolgen voor de wereldorde.